Het is de vijfde dag van de Boekenweek en omdat het al de vijfde is en jullie al zo lang trouwe volgers zijn, doen we voor dit minilustrumpje iets extra's. De boekentip van vandaag gaat niet over één boek, maar over 23 boeken. Jazeker. Noem dat maar niks.
Ik wijs je vandaag met overtuiging op Geheim dagboek (in 23 delen dus - uitgegeven bij Bert Bakker) van Hans Warren.
Hans Warren werd als Zeeuw geboren en toog als Zeeuw ten hemel. Zijn leven werd al snel gekenschetst door zijn liefde voor en kennis van de natuur. Dat bleek ook in zijn schrijverschap, in elk geval in het begin.
Hij begon dagboeken te schrijven, nog vóór de oorlog. Aanvankelijk bevatten die vooral veel natuurobservaties, maar van lieverlee werden ze steeds persoonlijker. Dat begon met het moeizame gezinsleven.
Het geval wilde dat zijn ouders pro-Duits waren. Geen NSB'ers, laat staan SS'ers, maar wel pro-Duits. Zoon Hans gruwde daarvan. Zijn onbegrip, verachting en frustratie schreef hij van zich af.
In toenemende mate werden zijn boeken de spiegel van zijn leven. Warren was niet alleen schrijver en natuurkenner, maar ook een verwoed antiekverzamelaar en later ook vaste gast van het toen al vermaarde restaurant Inter Scaldes in Kruiningen.
Daarnaast was hij vriend (onder meer van Mensje van Keulen en Gerrit Komrij), partner en minnaar.
Enkele vrouwen hebben belangrijke rollen gespeeld in zijn leven (met name Antonia en Mabel), maar het is duidelijk dat Warren aan mannen de voorkeur gaf.
Hij was waarschijnlijk niet zo gemakkelijk om mee te leven - voor vrouwen niet, maar ook voor mannen niet. Hij kon nukkig zijn, zich mateloos ergeren aan de bekrompen visie, de beperkte smaak van anderen.
Warren neemt geen blad voor de mond in de beschrijvingen van zijn relaties. Ook niet - zeker niet - op het seksuele vlak. Geheim dagboek is meermaals expliciet homo-erotisch. Onbesproken gelaten details zijn er dan nauwelijks. Uitingen van lust en extase worden ongelimiteerd en zonder schroom ten toon gespreid.
Sommige mensen houden daar van, sommige mensen houden daar niet van, sommige mensen nemen het voor kennisgeving aan en vinden er verder weinig van. Maar ik dacht ik zeg het even.
Ik vind Hans Warren bovenal een geweldige verteller. Zijn liefde voor de natuur spreekt uit zijn hele wezen. Je waant je op de Zeeuwse schorren, hoort de meeuwen, ruikt de zee.
Zijn passie voor de kunsten en de esthetiek geven hem een puurheid, die soms heel even zelfs een blanke ziel doet vermoeden.
Hans Warren dus. Geheim dagboek.
